از زمان ورود دانشگاه‌ها به نسل سوم و تمرکز روی گسترش همکاری‌های میان صنعت و دانشگاه، مراکز آموزشی دنیا به‌ویژه در کشورهای توسعه یافته تمام تمرکز خود را روی این بخش گذاشتند که ماحصل آن رشد چشمگیر اقتصادی بود که بسیاری از آنها به دنبال این همکاری‌ها با آن روبه‌رو شدند. اما بررسی‌هایی که به تازگی انجام شده، نشان می‌دهد نقش حیاتی دانشگاه‌های دنیا در اقتصاد و جوامع مختلف هرگز تا پیش از شیوع همه‌گیری کرونا تا این اندازه مشخص نشده بوده و به دلیل شرایط اضطراری که در روزهای کرونایی حکم‌فرما بود و نیز نیاز مبرم برای برخی تولیدات پزشکی و سلامت، صنایع با انتخابی هوشمندانه از قابلیت‌های دانشگاهی برای توسعه و گسترش تولیدات خود استفاده کردند. از سوی دیگر هم دانشگاه‌ها با توجه به بنیه دانش قوی‌ای که در اختیار داشتند، به سمت صنایع آمدند تا بتوانند دانش و علم خود را در اختیار صنایع قرار دهند تا به مرحله تولید محصول برسد.
موسسات آموزش عالی و پژوهشی، تربیت‌کننده بسیاری از مراقبان سلامت هستند که در خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا در سه سال گذشته تلاش کردند. این مراکز، متخصصان داده، تجزیه و تحلیل و مبتنی‌بر شواهد را آماده به کار می‌کنند که به‌طور موثری به سیاست عمومی شکل می‌دهند و واکنش‌های جهانی را هدایت می‌کنند. دانشگاه‌های بزرگ در حال توسعه مداخلات بالینی، آزمایش‌ها و درنهایت واکسن‌هایی هستند که آینده جمعی بشر را تضمین می‌کنند. اما مساله مهم اینجاست که دانشگاه‌ها نمی‌توانند پتانسیل بی‌حد‌و‌حصر خود را بدون داشتن همکاری میان موسسات با صنعت و حتی همکاری‌های فرامرزی تحقق بخشند. مشارکت‌های بین دانشگاه و صنعت به کشورها کمک می‌کند تا اقتصاد خود را بعد از رکودی که در دوران همه‌گیری پشت‌سر گذاشتند، احیا کرده و مهارت‌آموزی به نیروهای کار را از سر گیرند و اقتصاد دانش‌بنیان را دوباره تقویت کنند. اگر دانشگاه‌ها می‌خواهند استعدادهایی را توسعه دهند که صنعت برای پیشبرد رشد اقتصادی در انقلاب صنعتی چهارم به آن نیاز دارد، باید انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان دهند و مهم‌تر از همه اینکه باید در هماهنگی نزدیک با شرکای صنعتی برای اطمینان از عرضه مداوم دانش و نوآوری جدید فعالیت کنند.
بخش خصوصی را نمی‌توان نادیده گرفت
اینکه بودجه‌گذاری آموزش عالی باید چگونه انجام شود تا بین موسسات و مراکز آموزشی دولتی و خصوصی تقسیم شود، یکی از موضوعاتی پراهمیت به شمار می‌رود. از رکود اقتصادی بزرگی که از اواخر دهه ۲۰۰۰ میلادی در دنیا رخ داد، بسیاری از دولت‌ها ارائه منابع ضروری برای حمایت از افزایش تقاضا را در بین جمعیت‌ها برای دسترسی به آموزش عالی دشوار دیده‌اند. درحالیکه بودجه‌های دولتی هنوز بخش بزرگی از سرمایه‌گذاری کشورها در حوزه آموزش را تشکیل می‌دهند، منابع خصوصی تامین بودجه نقش قابل‌توجهی را در حمایت از سیستم‌های آموزش عالی ایفا می‌کنند. از این‌رو منطقی به نظر می‌رسد که بسته به پیش‌بینی‌های اخیر، دولت‌ها ممکن است به یافتن راه‌هایی برای جابه‌جایی بار مالی از منابع دولتی به‌خصوصی ادامه دهند؛ چراکه آنها با کسری بودجه در پی همه‌گیری کووید-۱۹ مقابله می‌کنند. دولت‌ها در ادامه راه، به دنبال برقراری تعادل در سرمایه‌گذاری‌ها در تحقیق و توسعه و نیز بازسازی اقتصادهای خود خواهند بود. پیوند میان صنعت و دانشگاه که به انتقال دانش هم شناخته می‌شود، حوزه‌ای است که همچنان در صدر دستور کار سیاستگذاران و رهبران دانشگاهی قرار دارد. قدرت یک دانشگاه در کمک به نوآوری‌ها و اختراعات صنعتی و مشاوره به آنها ماموریت اصلی آکادمی جهانی را شامل می‌شود و معمولا تحت حمایت و ترغیب دولت‌ها قرار دارند.
۳۶ هزار دلار به ازای هر هیات‌علمی؛ میانگین دانشگاه‌های برتر
برترین دانشگاه‌هایی که در رتبه‌بندی پایگاه تایمز در سال ۲۰۲۱ رتبه‌های نخست را از آن خود کرده‌اند، درآمد پژوهشی بیشتری را از صنایع به‌دست آورده‌اند، به‌طوری‌که میانگین درآمد حاصل از پژوهش‌ها در ۲۰۰ دانشگاه برتر رتبه‌بندی تایمز بیش از ۳۶ هزار دلار به ازای هر عضو هیات‌علمی است درحالیکه متوسط درآمد حاصل از پژوهش‌ها در دانشگاه‌های رتبه ۸۰۱ به بالا درآمد ۵۰۰۰ دلار به ازای هر عضو هیات‌علمی گزارش شده است. درآمد پژوهشی بسیاری از دانشگاه‌های ۱۰ رتبه برتر دنیا از این حد متوسط بالاتر است. به‌عنوان مثال، دانشگاه استنفورد که پس از آکسفورد رده دوم را از آن خود کرده، به ازای هر عضو هیات‌علمی سالانه ۱۰۷ هزار دلار از منبع پژوهش‌های صنعتی درآمد دارد. در دهه‌های اخیر، این دانشگاه از پیشگامان انتقال دانش محسوب می‌شده که به تسهیل و تقویت رشد سیلیکون‌ولی کمک کرده است. از نمونه‌های آن می‌توان به تولد گوگل، به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین کمپانی‌ها در دنیا اشاره کرد که دراصل، پروژه دکتری دو دانشجوی استنفوردی در دهه ۱۹۹۰ میلادی بود.
دانشگاه انگلیسی آکسفورد که رتبه نخست این کشور را در اختیار دارد، متوسط درآمدی معادل ۵۷ هزار دلار را به ازای هر عضو هیات‌علمی عنوان کرده و دانشگاه کمبریج نیز که در رتبه ششم قرار دارد، این درآمد را معادل ۳۰ هزار دلار اعلام کرده است. درحالیکه این میانگین‌های مربوطه چندان هم بی‌شباهت به موسسات برتر آمریکایی نیست، اما نشان می‌دهد که درمجموع، دانشگاه‌های انگلیس در مقایسه با دانشگاه‌های آمریکایی درآمد پژوهشی مستقیم کمتری از صنعت کسب می‌کنند.
پردرآمدترین دانشگاه‌ها در حوزه پژوهش کجا هستند؟
به‌طورمتوسط، درآمد پژوهشی صنعتی در تمام ۱۸ دانشگاه آمریکایی که در رتبه بندی ۲۰۲۱ تایمز حضور دارند، به ازای هر عضو هیات‌علمی قریب ۹۴۰۰ دلار برآورد شده است درحالیکه متوسط درآمد حاصل از پژوهش ۱۰۱ دانشگاه انگلیسی حاضر در رده‌بندی بیش از ۱۷۰۰ دلار اندازه‌گیری شده است. نه‌تنها حجم درآمد پژوهشی به‌دست‌آمده از صنایع به‌طور متوسط در میان دانشگاه‌های آمریکایی بالاتر از دانشگاه‌های انگلیسی است، بلکه سهم درآمد کلی پژوهشی از تمام منابع موسسات آمریکایی نیز بالاتر است. به‌طوری که آمار ۱۳ درصدی دانشگاه‌های آمریکا در مقایسه با دانشگاه‌های انگلیس ارزیابی می‌شوند. با توجه به ۱۰ دانشگاه برتر رتبه‌بندی و تمرکز ویژه روی اروپا، آن‌دسته از کشورهای اروپایی که جزء ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا در سال ۲۰۲۱ هستند، شامل انگلیس، آلمان، هلند، سوئیس و فرانسه می‌شوند. تغییرات شگرفی در کل آمار دانشگاه‌های ۵ کشور اروپایی ایجاد شده است. براین اساس، انگلیس و آلمان بیشترین تعداد دانشگاه‌ها را در جمع ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا در اختیار دارند و بعد از آن هلند، سوئیس و فرانسه قرار می‌گیرند. دانشگاه‌های هلندی که در رتبه‌بندی ۲۰۲۱ تایمز حضور داشته‌اند به‌طور متوسط به ازای هر عضو هیات‌علمی سالانه درآمد پژوهشی معادل ۶۴ هزار دلار، سوئیس ۴۹ هزار دلار و آلمان ۴۷ هزار دلار دریافت می‌کنند.
هلند، دارنده بیشترین مقالات مشارکتی در دنیا
استفاده از درآمد پژوهشی به‌دست‌آمده از داده‌های صنعتی بیانگر افزایش مشارکت دانشگاه‌ها با صنعت است. ارزیابی مقالات منتشرشده دانشگاهی که در همکاری با شرکای تجاری در هر یک از ۵ دانشگاه اروپایی انجام شده نشان داده است که به‌طور نسبی، دانشگاه‌های هلند با ۵٫۸ درصد، بالاترین میزان مقالات منتشرشده با همکاری شرکای تجاری را داشته‌اند که نسبت به ۴٫۶ درصد در موسسات انگلیسی و ۴٫۳ درصد از دانشگاه‌های آمریکا در سال ۲۰۱۹ در رده نخست قرار می‌گیرد. بررسی‌های بیشتر مشارکت‌های تجاری در سطح موضوعی در انتخاب کشورها درک بیشتری را از مکانی ارائه می‌دهد که صنعت، هزینه‌های پژوهشی را در اولویت قرار می‌دهد. در هلند و انگلیس، بیشترین نسبت همکاری تجاری با دانشگاه‌ها در حوزه علم مواد است که به ترتیب ۷٫۱ و ۵.۵ درصد را تشکیل می‌دهند. در سوئیس ۶٫ ۶ درصد، آلمان ۵٫۹ درصد و آمریکا ۶ درصد بیشترین نسبت همکاری‌های پژوهشی تجاری را در زمینه علوم کامپیوتر در اختیار دارند و فرانسه نیز با ۵٫۹ درصد بزرگ‌ترین تمرکز پژوهش‌های تجاری در موضوعات مرتبط با پزشکی را داراست. بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، کمپانی «فیلیپس» برترین همکار تجاری در هلند، شرکت ماشین‌های تجاری بین‌المللی (IBM) در سوئیس، کمپانی «بوش» در آلمان، «هافمن-لا‌روش» در فرانسه و «مایکروسافت» در انگلیس شناخته می‌شوند. تنها شرکت «آلفابت» در سال ۲۰۱۸ قریب ۱۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار به بخش R&D اختصاص داد. در سال ۲۰۱۹ نیز، سرمایه‌گذاری شرکت هوآوی در R&D از ۱۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار به ۱۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار افزایش یافت.
دانشگاه «اشتوتگارت» آلمان چگونه به ۵۸ میلیون یورو درآمد از صنعت رسید؟
این دانشگاه که یکی از برترین دانشگاه‌های فناورانه در آلمان به شمار می‌رود به دلیل فعالیت در حوزه‌های مهندسی خودرو، تولیدات اتوماتیک و مهندسی هوافضا در دنیا شناخته شده است. دانشگاه «اشتوتگارت» به‌عنوان مرکز پژوهش‌های دانشگاهی، غیر‌دانشگاهی و صنعتی در نظر گرفته می‌شود که در سال ۲۰۱۸ در مجموع ۲۱۸ میلیون یورو از بودجه‌های به‌دست‌آمده از خارج از شرکت کسب کرده که از این تعداد، پروژه‌هایی به ارزش ۵۸ میلیون یورو از همکاری‌های صنعتی به دست آمده است. سال به سال نسبت نشریات با همکاری تجاری بیشتر از میانگین ملی آلمان بوده است. در سال ۲۰۱۹، این دانشگاه به‌طور تقریبی ۱۴۴ مقاله شامل کتاب، کتاب‌های فصلی، مقالات مجلات و مقالات کنفرانسی با همکاری‌های تجاری منتشر کرده است. ارزیابی‌های بیشتر بیانگر وسعت همکاری‌های تجاری است که دانشگاه داشته است. کمپانی «بوش» بزرگ‌ترین شریک تجاری دانشگاه‌های آلمان به‌شمار می‌رود و تقریبا از ۸۱ مقاله مشترک بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ حمایت کرده است. شرکت‌های حامی دیگر هم شامل شرکت‌های دایملر، بل لبز، زیمنس و IBM هستند. نگاه بین‌المللی که در دانشگاه «اشتوتگارت» وجود دارد این است که از هر ۵ دانشجوی بین‌المللی، یک نفر را استخدام کنند و بتوانند او را وارد بخش صنعتی و تولیدی کنند.
دو نمونه از شرکت‌های همکار با دانشگاه «اشتوتگارت» آلمان که در فضایی فناورانه با این دانشگاه مشارکت می‌کنند، «آزمایشگاه‌های Bell نوکیا» و IBM هستند. آزمایشگاه‌های Bell نوکیا به تاثیر عمیق بر تحول ارتباطات از راه دور و فناوری‌های ارتباطی شهرت دارند. این کمپانی ریشه در ادغام چند بخش مهندسی در شرکت آمریکایی تلفن و تلگراف (AT&T) و شرکت وسترن الکتریک، سازمان تولیدکننده سیستم Bell دارد. در سال ۲۰۱۶، آزمایشگاه‌های Bell و سازمان FutureWorks نوکیا با یکدیگر متحد شدند تا آزمایشگاه‌های Bell بزرگ‌تری را ایجاد کنند که کشورهای بیشتری را پوشش دهند و در عین‌حال همان ماموریت‌های خود را حفظ کنند.
از سوی دیگر، مرکز پژوهش‌های IBM نیز به مدت ۷۵ سال، از نخستین کامپیوترهای قابل برنامه‌ریزی تا کامپیوترهای کوآنتومی امروزی، پیش می‌رود. آنها بیش از ۳۰۰۰ محقق در سراسر جهان دارند. این شرکت از سال ۱۹۲۰ تاکنون بیش از ۱۴۰ هزار ثبت اختراع دریافت کرده است. در سال ۲۰۱۹، بیش از ۸۵۰۰ مخترع IBM از ۴۵ ایالت مختلف آمریکا و ۵۴ کشور در ثبت اختراعات اعطا شده به IBM مشارکت کردند. مخترعان این شرکت، رکورد ۹۲۶۲ ثبت اختراع آمریکا را در سال ۲۰۱۹ به خود اختصاص داده که به نقطه عطفی از بیشترین اختراعات اعطا شده به یک شرکت آمریکایی دست یافتند و بیست و هفتمین سال متوالی برتری ثبت اختراعات این شرکت را رقم زده‌اند.
درآمد ۲۹ میلیون دلاری موسسه فناوری Caltech از پژوهش
این موسسه فناوری که شهرتی جهانی دارد، دارای ۶ بخش دانشگاهی با تاکید بر تدریس و پژوهش علم و فناوری است. موسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) یک موسسه علمی و مهندسی مشهور جهانی است که برخی از باهوش‌ترین مغزها و خلاقانه‌ترین ابزارهای دنیا را برای پاسخ دادن به سوالات علمی اساسی و چالش‌های مهم اجتماعی به کار می‌گیرند. فارغ‌التحصیلان و اعضای هیات‌علمی این موسسه فناوری تاکنون موفق به دریافت ۳۹ جایزه نوبل شده‌اند. این موسسه، مالک و اداره‌کننده تاسیسات پژوهشی در مقیاس‌های بزرگی چون آزمایشگاه لرزه‌نگاری و شبکه جهانی رصدخانه‌های نجومی از جمله رصدخانه‌های Palomar و W. M. Keck است و رصدخانه امواج گرانشی LIGO را تاسیس و مدیریت می‌کند. صورت مالی ۲۰۱۹- ۲۰۱۸ نشان داده است که این موسسه ۲۹ میلیون دلار درآمد مستقیم از فعالیت‌های پژوهشی حمایت شده را به‌ثبت رسانده است. بررسی‌های بیومتریک نشان می‌دهد که درصد کل مشارکت‌های تجاری بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ دچار نوسان بوده که اوج آن در سال ۲۰۱۶ تنها با ۸ درصد بوده است.
دو شریک تجاری موسسه فناوری کالیفرنیا در فضای فناوری گوگل و ماکروسافت هستند. Google AI Quantum یکی از بازوهای پژوهشی Google AI است که هدف آن ساخت پردازنده‌های کوآنتومی و توسعه الگوریتم‌های کوآنتومی جدید برای توسعه چشمگیر کارهای محاسبه‌ای در یادگیری ماشینی است. این گروه با توسعه پردازنده‌های کوآنتومی و الگوریتم‌های کوانتومی جدید مشغول توسعه محاسبات کوانتومی هستند که به محققان و توسعه‌دهندگان در حل مشکلات کوتاه‌مدت به شیوه‌های نظری و عملی کمک می‌کند.
شرکت Microsoft Research هم از شرکت‌های زیرمجموعه پژوهشی ماکروسافت است که در سال ۱۹۹۱ تشکیل شد. هدف از راه‌اندازی این شرکت انجام پیشرفته‌ترین محاسبات و حل مشکلات دشوار جهان از طریق نوآوری‌های فناورانه در مشارکت با محققان دانشگاهی، دولتی و صنایع است. این شرکت بیش از ۱۰۰۰ دانشمند کامپیوتر، فیزیکدان، مهندس و ریاضیدان از جمله برندگان جایزه «تورینگ»، برندگان مدال فیلدز، یاران مک‌آرتور و برندگان جایزه دایکسترا را استخدام کرده است.
دانشگاه «مک مستر» با کدام صنایع شراکت دارد؟
دانشگاه «مک مستر» یک دانشگاه پژوهشی دولتی در اونتاریو، کاناداست که در جمع ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا در رتبه‌بندی تایمز قرار دارد. ۶ دانشکده در این دانشگاه مشغول فعالیت‌اند که شامل مدرسه بازرگانی DeGroote، دانشکده مهندسی، علوم بهداشت، علوم انسانی، علوم اجتماعی و علوم می‌شوند. این دانشگاه یکی از اعضای U15، یعنی گروه دانشگاه‌های پژوهشی در کاناداست که از بیش از ۹۰ کشور دنیا دانشجو می‌پذیرد. درآمد کلی پژوهشی این مرکز آموزشی در سال‌های ۲۰۱۸- ۲۰۱۷ حدود ۲۲ میلیون دلار برآورد شده که این رقم به همراه کل درآمد پژوهشی حمایت‌شده‌ای معادل ۳۸۹ میلیون دلار گزارش شده است.
دانشگاه «مک مستر» تمرکز ویژه‌ای روی علوم پزشکی و سلامت و بهداشت دارد به‌طوری که بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ اصلی‌ترین شرکای تجاری این دانشگاه در این حوزه فعال بودند. بزرگ‌ترین همکار تجاری آنها در این دوره، بیمارستان سنت مایکل و پس از آن شرکت‌های McMaster Carr و Chrysler Group LCC بوده‌اند. دو شرکت IBM و هوآوی، شرکای تجاری فناوری فضایی دانشگاه «مک مستر» هستند. کمپانی هوآوی به‌عنوان یکی دیگر از همین شرکا، در سال ۱۹۸۷ تاسیس شد. این شرکت در حال حاضر یکی از ارائه‌دهندگان پیشرو جهانی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و دستگاه‌های هوشمند است. این شرکت بیش از ۱۹۴ هزار نفر کارمند داشته و در بیش از ۱۷۰ کشور و منطقه دنیا فعالیت می‌کند و به بیش از سه میلیارد نفر در دنیا خدمات ارائه می‌دهند. بیش از ۹۶ هزار نفر از کارمندان هوآوی در بخش R&D این شرکت فعالیت می‌کنند که درمجموع بیش از ۴۹ درصد از نیروی کار این کمپانی را تشکیل می‌دهند. هوآوی تا پایان سال ۲۰۱۹ بیش از ۸۵ هزار ثبت اختراع فعال در پرونده خود دارد. این شرکت یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران بخش R&D در دنیاست به‌طوری که در سال ۲۰۱۸ قریب ۱۵ میلیارد دلار در بخش R&D سرمایه‌گذاری کرده و قرار است طی برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، تا پایان ۲۰۲۳ این مقدار سرمایه‌گذاری را به ۱۰۰ میلیارد دلار افزایش دهد.
سهم شرکت‌های فناوری از پژوهش دانشگاهی
برخلاف هزینه‌های دولتی که در بخش تحقیق و توسعه دانشگاهی هزینه شده، سهم ایجاد شده توسط هویت‌های تجاری به‌منظور حمایت از تحقیق و توسعه دانشگاهی اغلب به لحاظ تجاری اطلاعات حساسی دارند. بسیاری از کمپانی‌ها مشارکت خود را نسبت به این حوزه از فعالیت در قالب هزینه‌های تحقیق و توسعه طبقه‌بندی می‌کنند. بنابراین، از داده‌های R&D اغلب به‌عنوان شاخصی برای مشارکت شرکت‌های تجاری نسبت به بخش آموزشی عالی استفاده می‌کنند. گزارش‌های سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد شرکت «آلفابت» (شرکت مادر گوگل) در سال ۲۰۱۸ بالاترین هزینه را معادل ۱۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در بخش R&D انجام داده است. این در حالی است که سرمایه‌گذاری این شرکت در بخش R&D در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۸ میلیارد دلار ارزیابی شده که طبق برآوردهای صورت گرفته، این مقدار با افزایش حدود ۲۷ درصدی سالانه مواجه بوده به‌طوری که این هزینه در سال ۲۰۲۱ حدود ۳۱ میلیارد و ۵۶۲ میلیون دلار بوده است. در این بین، رتبه دوم شرکت‌ها به سامسونگ تعلق می‌گیرد که در سال ۲۰۱۸ قریب ۱۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار برای تحقیق و توسعه هزینه اختصاص داده بود. در ادامه، ماکروسافت و غول فناوری چینی یعنی هوآوی هرکدام با ۱۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار و ۱۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری و هزینه در بخش تحقیق و توسعه در رده‌های سوم و چهارم قرار گرفته بودند. البته هزینه‌های تحقیق و توسعه این شرکت‌ها درحال افزایش است. در گزارش مالی سال ۲۰۱۹ این گونه بیان شده که ماکروسافت بین سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ با افزایش ۱۵ درصدی به‌ویژه با سرمایه‌گذاری در بخش‌های سیستم‌های ابری و مهندسی هوش مصنوعی، بازی‌های کامپیوتری، لینکدین و GitHub، صرف هزینه خود را به ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار افزایش داده است. در همین بازه زمانی مشابه، کمپانی هوآوی اعلام کرد که سرمایه‌گذاری سالانه این در بخش R&D از ۱۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار به ۱۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار رشد داشته است. در همین گزارش آمده است که هوآوی طی یک دهه گذشته بیش از ۸۹ میلیارد دلار روی R&D هزینه کرده است. گزارش‌های منتشرشده در جولای ۲۰۲۰ حاکی از آن است که شرکت کره‌ای سامسونگ سرمایه گذاری‌های R&D برای دانشگاه‌ها را از ۴۰ میلیون دلار به حدود ۸۰ میلوین دلار افزایش داده تا به توسعه فناوری‌های تراشه و نمایشگر کمک کند. درحالیکه غول‌های فناوری دنیا همچنان به سرمایه‌گذاری مبالغ هنگفتی در تحقیق و توسعه به‌منظور حمایت از نوآوری پژوهشی موسسات آموزش عالی ادامه می‌دهند. همچنین برای تولید خروجی‌های پژوهشی باکیفیت نیز با یکدیگر همکاری می‌کنند.
تولید مقاله ماکروسافت بالاتر از دیگر غول‌های فناوری
بررسی‌های بیومتریک نشان می‌دهد که در میان غول‌های فناوری شامل ماکروسافت، گوگل، هوآوی و سامسونگ که بیشترین سرمایه‌گذاری را در بخش R&D داشته‌اند، ماکروسافت بیشترین حجم مقالات آکادمیک را منتشر کرده است. اگرچه این تعداد بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ نوسان داشته، اما آمارها بیانگر آن است که این شرکت در سال ۲۰۱۹ درمجموع ۱۷۷۵ پژوهش آکادمیک مشارکتی را منتشر کرده است. بعد از آن نیز گوگل با ۱۶۵۳ مقاله، هوآوی با ۹۱۲ مقاله و سامسونگ با ۶۲ مقاله در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. سایر مطالعات مشارکت‌های تجاری در هرکدام از کشورهای اروپایی بیانگر تنوع کمپانی‌هایی است که در هر کشور سرمایه‌گذاری می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، شرکت فیلیپس برترین شریک تجاری در هلند، IBM برترین شریک تجاری در سوئیس، بوش برترین شریک تجاری آلمان، هافمن- لا روش برترین شریک تجاری در فرانسه و ماکروسافت برترین شریک تجاری در انگلیس است.
بیشترین مقاله مشترک اروپایی‌ها با ماکروسافت
غول فناوری ماکروسافت بیش از ۷۹۰۰ مقاله دانشگاهی را به‌طور مشترک بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ منتشر کرده است. در همین بازه زمانی، آنها با بیش از ۲۴۰۰ دانشگاه در دنیا همکاری کرده و بزرگ‌ترین سهم (بیش از ۹۰۰ مقاله) را در اروپا به خود اختصاص داده‌اند. برآوردها نشان می‌دهد که ماکروسافت با همکاری و مشارکت بیش از ۲۰۰ موسسه در چین موفق به انتشار بیش از ۱۶۰۰ مقاله شده است. دانشگاه واشنگتون در سال ۲۰۱۵ یک موسسه مشترک جدید با دانشگاه «شینهوآ» چین معرفی کرد که با کمک مالی ۴۰ میلیون دلاری ماکروسافت حمایت می‌شود. این سازمان با نام تبادل جهانی نوآوری، شبکه‌ای از دانشگاه‌های پیشرو و شرکای میان‌بخشی متعهد به یادگیری تجربی و نوآوری فناوری را در یک حوزه جهانی گردآوری کرده است. ماکروسافت طی یک دهه اخیر بیش از یک میلیارد دلار در بخش R&D در چین سرمایه‌گذاری کرده است و تعهدات خود را به شیوه‌های مختلف افزایش داده است. شرکت پژوهش‌های آسیایی ماکروسافت در این مسیر گروه‌های جدیدی را ایجاد کرده که شامل مرکز فناوری پیشرفته ماکروسافت (ATC)، مرکز فناوری جست‌وجوی ماکروسافت، مرکز تجارت ابزارها و سرور ماکروسافت و بخش سیستم‌های هوش مصنوعی و ابری ماکروسافت چین می‌شوند.
همکاری سامسونگ و دانشگاه استنفورد
کمپانی سامسونگ بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ بیش از ۸۰۰ مقاله آکادمیک به‌طور مشترک منتشر کردند. این شرکت در همین بازه زمانی با بیش از ۱۴۰۰ دانشگاه دنیا مشارکت داشته است. بزرگ‌ترین مشارکت این شرکت با دانشگاه‌ها، مربوط به آسیای شرقی با بیش از ۵۴۰ دانشگاه می‌شود و بعد از آن اروپا با بیش از ۴۳۰ دانشگاه و آمریکای شمالی با بیش از ۳۸۰ دانشگاه هستند. برآوردها حکایت از آن دارد که سامسونگ به‌منظور انتشار بیش از ۱۵۰۰ مقاله مشترک با بیش از ۳۰۰ موسسه در آمریکا همکاری داشته است. سامسونگ در سال ۲۰۱۳ از سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون دلاری در پروژه‌های پژوهشی خبر داد که حول محور مرکز استراتژی و نوآوری سامسونگ واقع در نزدیکی دانشگاه استنفورد می‌چرخید. این کمپانی همچنان روابط قوی و مستحکم خود را با این دانشگاه از طریق بودجه‌های تقویت‌کننده ادامه می‌دهد که می‌توان به موسس استارتاپ AI Fund اشاره کرد که هدف آن ایجاد کمپانی‌های تحول‌آفرین هوش مصنوعی از پایه است؛ و Samsung Uventure از دانشجویانی حمایت می‌کند که پیوستن به سامسونگ را به‌عنوان دوره کارآموزی تابستانی ۲۰۲۱ انتخاب و جایزه نقدی ۱۰۰۰ دلاری را دریافت می‌کنند. در طول دوره کارآموزی، دانشجویان با حمایت استاد و دسترسی به منابع تحقیق و توسعه سامسونگ روی ایده خود کار می‌کنند. سامسونگ و دانشگاه استنفورد همچنان به رابطه مشترک و پررونق خود و نیز انتشار مقاله‌های مشترک ادامه می‌دهند. این غول فناوری با بخش مهندسی و علم مواد دانشگاه استنفورد؛ موسسه فناوری‌های پیشرفته سامسونگ و سامسونگ الکترونیک کره جنوبی؛ و نیز موسسه علوم انرژی و مواد آمریکا همکاری و مشارکت می‌کنند.
«آلفابت» از گرنت‌های پژوهشی نامحدود دانشگاه‌ها بهره می‌‌برد
خاستگاه کمپانی «آلفابت» (شرکت مادر گوگل) دانشگاه است. این شرکت با شروع یک پروژه فارغ‌التحصیلی دو دانشجوی دانشگاه استنفورد به یکی از شناخته‌شده‌ترین شرکت‌ها در دنیا تبدیل شده است. گوگل بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ بیش از ۵۰۰۰ مقاله آکادمیک مشترک منتشر کرد. درحالیکه گوگل ارتباط نزدیک و مستحکمی با دانشگاه استنفورد دارد، این همکاری تنها محدود به این دانشگاه نمی‌شود و تقریبا با بسیاری از دانشگاه‌های دنیا مشارکت می‌کند. در همین بازه زمانی، این کمپانی با مراکز آکادمیک دانشگاهی از حدود ۱۷۰۰ موسسه در سراسر جهان به‌ویژه در آمریکای شمالی با کمتر از ۴۰۰۰ مقاله در همکاری با بیش از ۶۰۰ موسسه آموزشی؛ در اروپا، کمتر از ۱۵۰۰ مقاله در همکاری با ۶۲۴ موسسه آموزشی همکاری کرده است. تامین بودجه گوگل از پروژه‌های پژوهشی خارج از شرکت که به‌طور مشترک با دانشگاه‌ها انجام می‌شوند، موضوعاتی نظیر یادگیری ماشینی، محاسبات کوآنتومی، واقعیت مجازی، رباتیک و علوم زیستی را شامل می‌شوند. در سال ۲۰۱۸، گوگل در‌قالب یک ابتکار ۵ میلیون و ۵۰۰ پوندی که از سوی شورای پژوهش‌های مهندسی و علوم فیزیکی تامین شده است، با دانشگاه کالج لندن و دانشگاه بریستول به‌منظور مطالعه و توسعه نرم‌افزار کوآنتومی برای مدل‌سازی و شبیه‌سازی شریک شد. کمک به توسعه اساس و بنیان صنعت نرم‌افزارهای کوآنتومی در انگلیس ازجمله اهداف این همکاری‌های میان صنعت و دانشگاه به شمار می‌رود. کالج دانشگاه لندن نیز با گوگل همکاری کرده تا از طریق سرویس Google Flu Trends از پرسشنامه‌های تحقیقاتی مربوط به آنفلوآنزا برای ترسیم فعالیت آنفلوآنزا در زمان واقعی استفاده کند. این روش در تشخیص زودهنگام شیوع آنفلوآنزا در جهان کمک می‌کند. هدف این همکاری، توسعه مدل‌های مورداستفاده برای ارزیابی آنفلوآنزا و حمایت از تصویر دقیق‌تری از بیماری‌های شبه‌آنفلوآنزا در انگلیس است. گوگل خارج از مشارکت‌های پژوهشی معمول با دانشگاه‌ها، معمولا با دانشگاهیان از طریق گرنت‌های پژوهشی نامحدود، یا با فارغ‌التحصیل دکتری یا فوق‌دکتری در شروع فعالیت آنها از طریق برنامه جوایز پژوهشی اعضای هیات‌علمی، یا با بیشتر محققان ارشدی که گوگل به‌واسطه جوایز پژوهشی اعضای هیات‌علمی با آنها در ارتباط بوده، همکاری می‌کند. این شرکت همچنین فعالانه با رهبران حوزه‌های خاص و مورد علاقه برای توسعه پایدار روابط همکاری می‌کند. این غول فناوری با بخش علوم کامپیوتر دانشگاه کالج لندن، مدرسه مهندسی و علوم کاربردی دانشگاه هاروارد و گروه Flu Trends گوگل مشارکت می‌کند.
آسیا و اقیانوسیه، مهم‌ترین شریک دانشگاهی هوآوی
کمپانی هوآوی در فهرست شرکت‌هایی قرار دارد که بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ بیش از ۳۲۰۰ مقاله دانشگاهی با مشارکت دانشگاه‌ها منتشر کرده است. این شرکت در همین بازه زمانی با بیش از ۱۰۰۰ موسسه آموزشی مشارکت کرده است. بزرگ‌ترین سهم هوآوی از مشارکت‌های دانشگاهی در منطقه آسیا و اقیانوسیه با کمتر از ۴۰۰ مقاله بوده و بیش از نیمی از آنها مربوط به چین می‌شود. البته بعد از آن هم سهم مشارکت با اروپا با بیش از ۱۰۰۰ مقاله مشترک با حدود ۴۰۰ موسسه آموزشی و سپس آمریکای شمالی با ۹۰۰ مقاله مشترک در همکاری با ۲۴۰ موسسه قرار گرفته است. هوآوی در سال ۲۰۱۵، موسسه پژوهشی اروپا (ERI) را در بلژیک راه‌اندازی کرد که مجموعه تسهیلات تحقیق و توسعه شرکت را در اروپا مدیریت می‌کند. در اینجا می‌توان به‌عنوان مثال به پژوهش‌های مشترک هوآوی در شبکه‌های آینده موبایل و اجرای بستر آزمایشی ۵G در مرکز نوآوری ۵G دانشگاه Surrey در انگلیس و سرمایه‌گذاری ۵ میلیون دلاری روی آن و نیز مشارکت‌های پژوهشی با دانشگاه فنی مونیخ پیرامون شبکه آینده موبایل اشاره کرد. دانشگاه دیگری هم که هوآوی ارتباطات نزدیکی را با آن برقرار کرده، دانشگاه Aalto فنلاند است. محققان بخش شبکه‌ای و ارتباطات دانشگاه Aalto به همراه مرکز فناوری‌های هوآوی در فنلاند موفق به ساخت بستر آزمایشی شبکه دفاعی فوق ۵G شده‌اند تا به این واسطه بتوانند راه‌هایی را برای توسعه ارائه خدمات با نرخ داده بالا به ماشین‌های متحرک و اتوبوس‌ها ارائه دهند. دانشگاه Aalto فنلاند، دانشگاه Sejong کره‌جنوبی، مرکز پژوهش‌های اروپایی هوآوی در آلمان، آزمایشگاه Bell نوکیا در فنلاند و کمپانی «اینتل» در آلمان از جمله شرکای پژوهشی شرکت‌های فناورانه هستند.
نقش حیاتی حمایت‌های فناورانه از پژوهش‌های دانشگاهی
در دنیا، منابع خصوصی تامین بودجه نقش شاخصی را در تامین بودجه موردنیاز آموزش عالی ایفا می‌کنند. بازتاب این نقش را می‌توان در معیار رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در پایگاه تایمز مشاهده کرد که به‌دنبال سنجش فعالیت انتقال دانش از طریق اندازه‌گیری میزان درآمد پژوهشی‌ای است که یک موسسه از صنعت کسب می‌کند. اگرچه این یک روند جهانی است، اما دانشگاه‌های آمریکا به‌عنوان مثال دانشگاه استنفورد که میانگین درآمد پژوهش‌های صنعتی آن به ازای هر عضو هیات‌علمی معادل ۱۰۷ هزار دلار برآورده شده، بر این حوزه تسلط دارد. باوجوداین، دانشگاه‌های هلند در سطح ملی به‌طور متوسط بیشترین درآمد را (معادل ۶۴ هزار دلار به ازای هر عضو هیات‌علمی) از صنعت به‌دست می‌آورند و بیشترین مقالات منتشر شده به‌لحاظ تجاری را معادل ۵٫۸ درصد به‌طور مشترک در دیگر کشورهای مورد ارزیابی تولید می‌کنند. ارزیابی‌های تطبیقی از سهم مشارکت‌های تجاری در سطح دانشگاهی نشان می‌دهد که دانشگاه‌های هلند بالاترین سهم را در بین دیگر دانشگاه‌ها دارند و پس از آن شرکای فرانسه، سوئیس، آلمان، انگلیس و آمریکا قرار می‌گیرند. شرکای صنعتی در میان این کشورها بر سرمایه‌گذاری روی موضوعات مرتبط با علوم مواد، مهندسی، شیمی، فیزیک، علوم کامپیوتر و پزشکی تمرکز می‌کنند. سرمایه‌گذاری صنعت جهانی به‌ویژه شرکت‌های فناوری بین‌المللی در تحقیق و توسعه قابل توجه و همچنان درحال رشد است. هزینه‌های مالی تحقیق و توسعه از سوی این شرکت‌های فناوری مانند ماکروسافت، گوگل، هوآوی و سامسونگ، نماینده‌ای را برای درک تعهد سالانه آنها به حمایت از تحقیق و توسعه در سطح دانشگاه ارائه می‌دهد. شواهد بیشتر از تعهد آنها نسبت به حمایت‌های نوآورانه در این سطح، حجم تالیف مشترک و مقیاس انتشار پژوهشی را نشان می‌دهد. در تمام نمونه‌ها این تعهد مشترک، از مرزها هم فراتر می‌رود و در بسیاری از موارد شرکای موسسه‌ای و تجاری را در سراسر دنیا شامل می‌شوند. بررسی‌ها بر دوام تعهد غول‌های فناوری دنیا برای حمایت از پژوهش‌هایی در سطح دانشگاهی تاکید ویژه دارند. چشم‌انداز اقتصادی بلندمدتی که پیش‌روی آموزش عالی است، با درک تاثیر واقعی همه‌گیری، واضح‌تر خواهد شد. دولت‌ها با تقاضاهای پیش‌بینی نشده‌ای برای برقراری امنیت بهداشت عمومی و پیشگیری از میزان چشمگیر بیکاری مواجه هستند. همکاری صنعت و دانشگاه مزایای قابل توجهی هم برای دانشگاه و هم برای شرکای تجاری به‌دنبال دارد. ائتلاف‌هایی از این دست به حفظ اطمینان نسبت به نرخ بالای نوآوری‌های پژوهشی در حمایت از پیشرفت اجتماعی کمک می‌کند. موانعی چون تصمیم‌گیری‌های سیاسی که تاثیر مثبت همکاری‌های میان صنعت و دانشگاه را محدود می‌کنند، باید به حداقل برسند. پرواضح است که نوعی از همکاری‌های صنعت و دانشگاه که در بررسی‌ها به آن پرداخته شده، نه‌تنها به موضوعات مالی، بلکه به مشارکت در تکمیل پژوهش‌ها نیز می‌پردازد. حضور این نوع همکاری‌ها برای اینکه دانشگاه‌ها در کلاس جهانی همچنان تداوم داشته و به حیات خود ادامه دهند، حائز اهمیت است.
منبع:فرهیختگان
