«جشنواره سجاده رنگین» قرار است برای دومین بار در دانشگاه هنرهای اسلامی‌ایرانی استاد محمود فرشچیان با همکاری «دبیرخانه امامت و مهدویت دانشگاه آزاد اسلامی» در رشته‌های نگارگری، خوشنویسی و نقاشی‌خط برگزار شود. جشنواره‌ای که در راستای نهادینه کردن گفتمان معنوی و هنر متعهد در جامعه معاصر ایران اسلامی و به مناسبت سوم شعبان، میلاد امام‌حسین(ع) برگزار می‌شود. در این جشنواره علاقه‌مندان و هنرمندان تا سی‌ام بهمن ماه فرصت دارند آثار خود را با موضوع دوران زندگی و ابعاد شخصیت حضرت امام‌حسین(ع) در حوزه‌های نگارگری، نقاشی، خوشنویسی و نقاشی‌خط به ایمیل یا آدرس دانشگاه آزاد اسلامی هنرهای ایرانی اسلامی استاد محمود فرشچیان جشنواره ارسال کنند. آثار برگزیده پس از پایان جشنواره در کتابی چاپ خواهد شد. برای اطلاع دقیق از این جشنواره گفت‌وگویی را با فروزان کیوانفر دبیر جشنواره سجاده رنگین و سجاد محمدیارزاده رئیس دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
دبیر جشنواره سجاده رنگین دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان:
جشنواره سجاده رنگین؛ راهی برای معرفی هنر ایرانی اسلامی
فروزان کیوانفر دبیر جشنواره سجاده رنگین دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان در توضیح این جشنواره عنوان کرد: «با توجه به اینکه برخی از هنرها در کشور رو به فراموشی هستند و از سوی دیگر جوانان امروز جامعه ایرانی با بسیاری از این هنرها آشنا نیستند با هدف معرفی این هنرها، جشنواره سجاده رنگین در دانشگاه آزاد اسلامی واحد فرشچیان برگزار می‌شود.» او درباره چگونگی فعالیت این جشنواره در قالب بخشی از جشنواره امامت و مهدویت گفت: «موسسه امامت و مهدویت با حمایت دانشگاه آزاد اسلامی یک کار نو و بدیعی را در سطح کشور بنیان گذاشته است. بدین منظور از تاریخ میلاد امام‌علی(ع) در ۱۳ رجب تا تاریخ میلاد امام‌زمان(س) در واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی جشنواره‌های مختلفی برگزار می‌شود. واحد استاد فرشچیان نیز امسال به‌عنوان دومین سال، میزبان برگزاری جشنواره سجاده رنگین با موضوع دوران زندگی و ابعاد شخصیت حضرت امام‌حسین(ع) است. برای معرفی این جشنواره فراخوان‌های مختلف برای اقشار متفاوت جامعه از قبیل دانشجو، اساتید، عمومیت ملت و هنرمندان اعلام شده است.» کیوانفر درمورد محورهای هنری این جشنواره بیان کرد: «هنرمندان می‌توانند آثار خود را در محورهای نقاشی، خوشنویسی، نگارگری و نقاشی‌خط به آدرس دبیرخانه ارسال کنند. در نتیجه با ارسال آثار و در معرض دید قرار دادن آثار هنرمندان و معرفی برگزیدگان، یک عامل تشویقی برای فعالیت و خلق اثر دیگر هنرمندان و افراد جامعه می‌شوند.» دبیر جشنواره سجاده رنگین درخصوص تاثیر برگزاری این جشنواره در هنر انقلاب اظهار کرد: «ایران کشوری اسلامی است و مردم برای امامان و معصومین احترام زیادی قائل هستند. همین عاملی بوده تا افرادی که دغدغه اسلامی، هنری و اجتماعی دارند؛ از فرصت‌های مختلف برای این مهم سود ببرند. ماه شعبان که تولد امام‌حسین(ع) و امام زمان(س) در آن قرار دارد، بهانه خوبی را برای خلق اثر هنری اسلامی و ایرانی ایجاد کرده است. این ۲ امام عزیز با انقلاب‌های سرخ و سبز خود، نه‌تنها در ایران بلکه در همه دنیا زبانزد هستند. هنرمندی که در کشور فعالیت دارد، به طبع با مضامین دینی و فرهنگی ایرانی آشنا است. از سوی دیگر همه مردم ایران با شناخت ائمه، بزرگ می‌شوند و انقلاب اسلامی ایران نیز از انقلاب امام‌حسین(ع) و سایر انقلاب‌های اسلامی الگو گرفته است. همه این موارد ظرفیت‌های بسیاری را در این زمینه برای کشور ایجاد کرده است. واحد فرشچیان تنها آغازگر حرکتی بوده که بتواند بستری را برای علاقه‌مندان ایجاد کند.»
۳۳ اثر هنری به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است
او درباره زمان شروع داوری از بین آثار ارسالی، توضیح داد: «در اولین زمان اعلام‌شده برای مهلت ارسال آثار، تاریخ ۱۹ بهمن مشخص شده بود. اما به علت استقبال هنرمندان و ارسال آثار در روزهای بعد از تاریخ اعلامی، زمان داوری آثار نیز تمدید و یکشنبه ۳۰ بهمن ماه در نظر گرفته شد.»
کیوانفر درمورد تعداد آثار ارسالی به این جشنواره گفت: «تاکنون ۳۳ اثر هنری به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است. استان‌های قزوین، همدان، تهران، لرستان و مرکزی بیشترین مشارکت را داشته‌اند و هنر خوشنویسی بیشترین تعداد آثار ارسالی را به خود اختصاص داده است.» دبیر جشنواره سجاده رنگین دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان درخصوص روش‌های حمایت از هنرمندان برگزیده از سوی دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان عنوان کرد: «آثار برگزیده در یک کتاب منتشر خواهند شد و از سوی دیگر هدایای نقدی نیز برای نفرات برتر در نظر گرفته شده است. برای تامین مالی هدایای نقدی نیز درخواست بودجه داده شده که بخشی از آن را موسسه امامت و مهدویت تامین خواهد کرد.»
برگزاری ورکشاپ هنری زیر نظر استاد محمد گُلیج
او درمورد چگونگی برپایی نمایشگاه دائمی آثار اظهار کرد: «به‌طور قطع آثار در یک نمایشگاه در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت. به بیان جزئی‌تر در روز افتتاحیه، آثار ارسالی در نمایشگاه ارائه خواهد شد. علاوه‌بر این اقدام، در مدت زمان برگزاری جشنواره یک ورکشاپ با هنرنمایی استاد محمد گلیج نیز برگزار خواهد شد. مراسم اختتامیه نیز با معرفی آثار برتر همراه خواهد بود.» کیوانفر درباره چگونگی برگزاری ورکشاپ هنری که در مدت زمان جشنواره در این واحد برگزار خواهد شد، بیان کرد: «استاد گلیج یکی از بزرگ‌ترین اساتید در هنرهای نگارگری، خوشنویسی و نقاشی‌خط کشور است. کلاسی به صورت عملی زیر نظر این استاد گرانقدر در واحد به صورت ورکشاپ با موضوع مهدویت، به سوی نور و امامت برگزار خواهد شد. حضور در این ورکشاپ برای عموم آزاد بوده و همه علاقه‌مندان بدون پرداخت هزینه می‌توانند در این ورکشاپ شرکت کنند.» دبیر جشنواره سجاده رنگین دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان درخصوص شرایط انتخاب افراد برتر و تعداد هیات داوران، گفت: «داورهای جشنواره ۶ نفر از اساتید برتر در محورهای هنری هستند که براساس ملاک‌های هنری و مواد به کار رفته در اثر هنری، آثار برتر را مشخص و معرفی خواهند کرد.» او درباره تاثیرگذاری این جشنواره در ترویج هنر مهدوی، عنوان کرد: «در شرایطی که جامعه در معرض نفوذ فرهنگ‌های بیگانه قرار گرفته، برگزاری این نوع جشنواره‌ها به حتم می‌تواند بُن‌مایه اسلامی و ایرانی هر هنرمند و دانشجوی ایرانی را به جوش و خروش بیاورد. این نوع جشنواره‌ها فرصتی را برای دیده شدن هنر و فرهنگ ایرانی اسلامی ایجاد می‌کند و جوانان می‌توانند در مقابل هنرهای بیگانه هویت خود را بهتر شناسایی کنند. همچنین برگزاری جشنواره‌هایی مانند سجاده رنگین و از این نوع اقدامات هنری، عامل موثری در ایجاد خودباوری به هنرمندان ایرانی در مقابل هجمه بیگانگان است. این نوع کارها عاملی می‌شود تا هر ایرانی باور داشته باشد که می‌تواند فرهنگ ایرانی و اسلامی خود را به درستی به دیگر فرهنگ‌ها معرفی کند. همین اوامر خود عامل مهم ایجاد هیجان در بین جوانانی می‌شود که با فرهنگ و هنر ایرانی اسلامی خود آشنا نبوده‌اند.» او در ادامه افزود: «بسیاری از جوانان امروز تصور می‌کنند که آثار هنری در محدوده هنرمندان غربی خلاصه شده است. برپایی این جشنواره‌ها دلیلی می‌شود تا افراد به درستی با فرهنگ غنی خود آشنا شوند و یک خودباوری عمیقی را نسبت به خود و فرهنگ هنری ایرانی کسب کنند. حتی عامل معرفی و شناسایی بسیاری از هنرمندان آینده کشور نیز می‌شود.»
شناسایی هنرمندان ناشناس هنر قهوه‌خانه‌ای
کیوانفر در مورد تاثیر این نوع جشنواره‌ها در شناسایی هنرمندان متعهد، توضیح داد: «در حال حاضر بسیاری از هنرمندان کشور به صورت ناشناخته مشغول به فعالیت هنری هستند. علت این امر نیز فعالیت آنها در کارگاه‌های شخصی و فراگیری هنر به صورت تجربی است. با رایزنی‌های ریاست واحد فرشچیان و اقداماتی که انجام شده، بسیاری از این هنرمندان شناسایی شدند. برای مثال بسیاری از هنرمندانی که به صورت قهوه‌خانه‌ای فعالیت هنری انجام داده بودند، قبل از برگزاری این جشنواره شناسایی شدند. برای شناسایی این افراد از کتاب حجت‌الاسلام حائری که مجموعه‌ای از نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای هنرمندان ناشناس را دارد استفاده شده است. با استفاده کتاب، پیگیری‌هایی برای شناخت هنرمندان آغاز شد. در نتیجه رایزنی‌های بسیار؛ برخی از این هنرمندان شناسایی شدند. هنرمندان کهنسالی که ساکن شهرهایی از قبیل لاهیجان، قزوین و زنجان بودند. از برخی از این هنرمندان درخواست شد تا خلق اثر کنند و برخی دیگر آثاری از خود داشتند. پس از این اقدام در برگزاری بسیاری از جشنواره‌ها و نمایشگاه‌هایی که زیر نظر این واحد انجام شده؛ از این افراد دعوت به عمل آمده است.» او در ادامه افزود: «برخی دیگر از هنرمندان ناشناخته کشور از طریق تبلیغاتی که در سطح شهر و دانشگاه‌ها انجام شد، با برنامه‌های مختلف آشنا شدند. برگزاری این نوع برنامه‌ها فرصتی ایجاد کرده تا این افراد به درستی شناسایی شوند. از سوی دیگر اساتیدی مانند استاد گلیج که جزو افراد شناخته‌شده کشور هستند، متاسفانه تاکنون در فضای دانشگاهی حاضر نشده‌اند. به بهانه این جشنواره و با رایزنی‌هایی که انجام شد، او در این واحد برای برگزاری ورکشاپ حاضر شده‌است.» دبیر جشنواره سجاده رنگین دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان درخصوص اقداماتی که امسال برای شناساندن هنرمندان در کنار این جشنواره انجام شده، بیان کرد: «چاپ آثار هنرمندان در کتابچه جشنواره خود به نوعی یک راه برای شناساندن این افراد به جامعه هنری است. از سوی دیگر در سال گذشته چند نفر افراد برتر از طریق واحد به نهادهای مختلف مانند شهرداری تهران معرفی شده‌اند. حتی برخی از این افراد که به صورت تجربی توانایی هنری داشته و هنر را به صورت آکادمیک فرانگرفته بودند، برای تدریس در دانشگاه‌ها از سوی واحد معرفی شدند. این افراد می‌توانند با ارائه تجربه خود در مسیر آکادمیک بسیاری از هنرمندان دیگر را به جامعه معرفی کنند. همچنین برای جشنواره امسال نیز از بسیاری از هنرمندانی که سال گذشته در جشنواره سجاده رنگین شرکت داشتند دعوت به عمل آمده است.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان خبر داد
دعوت از هنرمندان برجسته برای تدریس در دانشگاه آزاد
سجاد محمدیارزاده رئیس دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان نیز درخصوص نقش این جشنواره در ترویج هنر انقلاب عنوان کرد: «جشنواره سجاده رنگین به نوعی رصد هنرمندان متعهد است. به بیان دیگر هنرمندان متعهد وامدار نظام و متعهد به مام وطن از این مسیر شناسایی می‌شود. از سوی دیگر برگزاری این جشنواره تربیت هنرمند متعهد را نیز به ما یادآوری می‌کند. به بیان دقیق‌تر اگر هنرمند متعهدی شناسایی شد، چگونه می‌توان فکر او را در سطح جامعه شناساند.» او در ادامه با اقداماتی که برای معرفی هنرمندان متعهد در این واحد انجام خواهد شد، اظهار کرد: «این هنرمندان اگر در سطح استاد باشند؛ از آنها برای تدریس در واحد فرشچیان دعوت به عمل خواهد آمد. اگر دانشجو، دانش‌پژوه یا جزء افراد علاقه‌مند در این عرصه باشند؛ می‌توانند به صورت بورسیه در این واحد تحصیل کنند. حتی اگر نیاز باشد تا این افراد با برگزاری ورکشاپ‌های مختلف بیشتر دیده شوند، به‌طور حتم این اقدام توسط واحد انجام خواهد شد تا هنرمندان متعهد از طریق این جشنواره بیشتر معرفی شوند.» محمدیارزاده با بیان اینکه این جشنواره مسیری است که اعتقادات دینی را از منظر هنری بیان می‌کند، بیان کرد: «هدف واحد استاد فرشچیان به‌عنوان یکی از متولیان هنری کشور این است که هنرمندان وامدار باورهای دینی را شناسایی کند. همچنین این اعتقادات تا چه میزان برای این افراد در زندگی و سبک کاری برکت داشته است. برای مثال با آنکه چندین سال از زمان خلق تابلو ضامن آهو توسط استاد فرشچیان گذشته اما او هنوز زمانی که از این اثر صحبت می‌کند، به‌گونه‌ای منقلب می‌شود که انگار تازه در حال خلق اثر است. بنابراین تعریف، هنرمند باورمدار و معتقد فردی است که نیاز است تا مانند او در جامعه تکثیر و مکتب او نیز به جوانان آموزش داده شود.» رئیس دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان درخصوص اقداماتی که برای شناساندن هنرمندان حاضر در این جشنواره انجام شده گفت: «برگزاری این جشنواره در سال گذشته عاملی شد تا از بخشی از هنرمندان حاضر در آن برای خلق اثر در جشنواره سردار سلیمانی(جان‌فدا) دعوت به‌عمل آید. به بیان دیگر از تجربه این افراد برای دیگر برنامه‌هایی به این نوع دعوت به عمل خواهد آمد. همچنین رایزنی‌هایی را با شهرداری منطقه چیتگر تهران داشته‌ایم تا برخی از این افراد در زیباسازی معابر شهری آثار خود را خلق کنند. این اقدام به نوعی ایدئولوژی مذهبی را در سطح شهر به زبان هنرهای تجسمی گسترش دهند. در نتیجه در بدنه اجرا از این هنرمندان استفاده خواهد شد.» او درمورد تاثیرگذاری این جشنواره در تکثیر فرهنگ مهدوی در جامعه عنوان کرد: «اثری که می‌تواند یک گردان را به یک لشکر تبدیل کند. برای مثال می‌توان به تابلوی «او خواهد آمد» استاد فرشچیان اشاره کرد. همین اثر به دلیل انتخاب رنگ، نوع نگاه، نوع موضوع و تکنیک به‌کار‌رفته تاثیر بسیار روحانی در بیننده دارد. نیاز است امروز جامعه هنری با این مفاهیم آشنا شوند. اگر جامعه هنری با این مفاهیم آشنا شوند، پایدار خواهد شد. اگر استاد فرشچیان امروز به‌عنوان یک هنرمند پایدار یا ماندگار معرفی می‌شود، به دلیل خلق آثاری با این مفاهیم است. به بیان دیگر شرکت در جشنواره‌هایی با محوریت این مفاهیم می‌تواند هنرمند را ماندگار و اثر خلق‌شده را در زمان‌ها مختلف برتر کند. تابلوی «او خواهد آمد» استاد فرشچیان به قدری این مفهوم را درست بیان می‌کند که فرقی ندارد بیننده سواد هنری دارد یا خیر. بنابراین زبان هنر می‌تواند در بیان فرهنگ دینی و مهدویت بسیار گویا باشد و افرادی مانند این استاد بزرگوار به خوبی این مهم را انحجام داده اند.))
این مهم را انجام دجامعه هنری را امروز باید از داشته‌های دینی خود آگاه کرد
محمدیارزاده در ادامه افزود: «تا زمانی که یک موضوعی حاکم بر جبر باشد، می‌توان برای آن امر تاریخ انقضا تصور کرد. اما اگر یک موضوعی با آگاهی و شناخت اعتقادی همراه باشد، دیگر تاریخ انقضا نخواهد داشت. به بیان دیگر جامعه هنری را امروز باید از داشته‌های دینی خود آگاه کرد تا آثار بدون تاریخ انقضا خلق کنند. این آگاهی باعث می‌شود تا هنرمند با باور و اعتقاد اثر را خلق کند.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد استاد فرشچیان درخصوص نحوه برگزاری ورکشاپ در این واحد اظهار کرد: «در این دوره برای نخستین بار از استاد گلیج برای آموزش نقاشی‌خط دعوت شده است. جامعه امروز نیاز دارد تا هنرهای بین‌رشته‌ای به هنرمندان امروز آموزش داده شود. جوان امروز نیاز به یک آموزش‌هایی دارد که او را از تکرار مکررات برحذر کند. در نتیجه باید به مباحث میان‌رشته‌ای در هنر که مورد توجه جوانان است، توجه کنیم. مشکل امروز فرار نسل جوان از تابوهای فرهنگی است. برای قانع کردن جوانان به اجرای تابوهای فرهنگی نیاز به زبان هنر است. در این زمینه هنری مانند نقاشی‌خط ایجاد شده است. همه هنرمندان مطرح امروز در حوزه بین رشته‌ای نقاشی‌خط فعالیت دارند.اده‌اند.»
منبع:فرهیختگان
