معاونان آموزشی دانشگاههای کشور در بیانیه پایانی پنجاه و هشتمین اجلاس معاونان آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاههای سراسر کشور در دانشگاه فردوسی مشهد، بر حمایت از برنامه طرح تحول آموزشی دولت سیزدهم توسط معاونت آموزشی وزارت علوم برای تحقق دانشگاه تمدنساز و حکمت بنیان تاکید کردند.
متن اجلاس معاونان آموزشی دانشگاههای کشور که در روزهای ۱۵ و ۱۶ تیرماه در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد به شرح ذیل است:
بسم الله الرحمن الرحیم
هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الأُمِّیّینَ رَسولًا مِنهُم یَتلو عَلَیهِم آیاتِهِ وَیُزَکّیهِم وَیُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ وَالحِکمَةَ وَإِن کانوا مِن قَبلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ(سوره مبارکه جمعه-آیه دوم)
شرکت کنندگان در این اجلاس در جوار حرم مطهر ثامن الائمه امام رضا(علیه السلام)، ضمن تجدید میثاق با آرمان های حضرت امام خمینی (ره) و بیعت مجدد با رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت الله امام خامنه ای (مد ظله العالی) و تاکید بر پیگیری مجدانه برنامه ها و طرح تحول دولت سیزدهم در حوزه علم و آموزش عالی، به بررسی کارشناسی مسائل جاری و آتی حوزه آموزش عالی و طرح تحول آموزش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پرداختند. شرکت کنندگان در این اجلاس بر اهمیت رویکرد تحولی حوزه آموزش عالی در گام دوم انقلاب اسلامی و حرکت به سمت دانشگاه تمدن ساز مبتنی بر حکمت و دانائی تاکید نمودند. در این اجلاس طرح تحول آموزش در قالب ۹ کمیته تخصصی با حضور معاونان محترم آموزشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و با توجه به تجربه موفق مشارکت معاونین آموزشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در تصمیمسازیهای معاونت آموزشی وزارت علوم مقرر شد تا کمیته های مذکور به طور دائمی در معاونت آموزشی تشکیل شوند تا همافزایی در همه اجزاء تصمیم گیری جاری شود. در پایان شرکت کنندگان در این اجلاس در راستای تحقق دانشگاه تمدن ساز، حکمت بنیان و تولید علم نافع بر بندهای چهارده گانه ذیل به عنوان بیانیه اجلاس تاکید کردند:
تحقق دانشگاه تمدنساز در تراز انقلاب اسلامی نیازمند رویکردی حکمت بنیان بر اساس آموزه های اسلامی و الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت است و اولویت های راهبردی اعلامی معاونت آموزشی در طرح تحول آموزش، را رویکردی تحولگرایانه و سرآغازی برای تحقق دانشگاه تمدن ساز و حکمت بنیان می دانیم. از این رو تمام تلاش و همت خود را جهت نهادینه سازی این مهم و تحقق آن در فعالیت های آموزشی به کار خواهیم گرفت.ضمن حمایت از تصمیم علمی و تحولی در تفکیک شورای گسترش آموزش عالی و شورای عالی برنامه ریزی آموزش عالی، بر تقویت جدی این دو شورای محوری آموزش عالی تاکید کرده و در همین راستا تدوین نظام حکمرانی آموزش عالی در بخش آموزشی را با هماهنگی نهادهای مسئول در راستای شفافیت و تضمین کیفیت آموزش عالی خواستاریم.به منظور افزایش کارآمدی و تقسیم کار ملی در سطح دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی بر اجرای هر چه سریع تر طرح ماموریت گرایی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در قالب الگویی علمی و کاربردی و با توجه به آمایش آموزش عالی، ظرفیت های دانشگاه و نیازها و مسائل کشور در سطوح استانی، منطقه ای، ملی و بین المللی تاکید می شود.با توجه به اهمیت جایگاه اساتید در فرایند شاگردپروری و ارتقاء تربیتی و علمی دانشجویان، آئین نامه و سازوکارهای کنونی پذیرش دانشجویان دکترا با رعایت اصول استادمحوری و مبتنی بر تقاضا اصلاح شود و شرایط حضور دانشجویان دکترا به عنوان پژوهشگران تمام وقت در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی فراهم شود. همچنین در راستای افزایش تحرک نیروی انسانی و انتقال تجربیات و دانش علمی زیرساخت های قانونی جهت تسهیل جابجایی اعضای هیات علمی میان گروه ها، دانشکده ها و دانشگاههای مختلف توسط معاونت آموزشی پیش بینی شود.جذب نخبگان و استعدادهای درخشان در دوره های تحصیلات تکمیلی از جمله تجربیات موفق دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی می باشد. در همین راستا پیشنهاد میشود ضمن اصلاح مصادیق شناسائی استعدادهای درخشان و گسترش آن به حوزه های دیگر همچون کارآفرینی؛ فرهنگی و فناوری، افزایش سهم و تسهیل شرایط حضور بدون آزمون ایشان در دوره های تحصیلات تکمیلی در دستور کار قرار گیرد.ادامه تحصیل برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و دانشجویی و رتبه های برتر کنکور سراسری در رشتههای علوم پایه و انسانی دارای اهمیتی ویژه در پیشرفت بنیان های علمی و فناوری کشور می باشد. بنابراین همکاری ویژه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و بنیاد ملی نخبگان برای ارائه امکانات و تسهیلات به ایشان جهت ادامه تحصیل در رشته های منتخب تا بالاترین مقطع مورد تاکید می باشد.
بازنگری و یکپارچه سازی در مقررات آموزشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی با رعایت اصول انعطاف پذیری، تضمین کیفیت آموزشی و با اولویت نظام نامه آموزش الکترونیکی مورد تاکید می باشد.با توجه به اهمیت و حساسیت علوم انسانی و جایگاه ویژه اساتید در علوم انسانی لازم است در آئین‌نامه جذب، ارتقاء و نگهداشت اساتید براساس مولفه های متمایزی چون شاگردپروری، صلاحیت های دانشی، توان حل مساله و توان پاسخگویی به مسائل کلان دولت، جامعه و کمک به تولید علوم انسانی اسلامی، بازنگری‌های مورد نیاز انجام شود. ضمن تاکید بر اهمیت بازنگری مستمر محتوا و برنامه درسی رشتههای علوم انسانی با رویکرد اسلامی، پیشنهاد می شود با توجه به ظرفیت های منطقه ای، اختیارات بیشتری به دانشگاههای کشور درحوزه برنامهریزی آموزشی این رشته ها داده شود.آئین نامه رتبه‌بندی دانشگاهها براساس شاخص های کیفی و حسب رویکرد ماموریتگرایی دانشگاه ها و موسسات اموزش عالی بازنگری شود و در این راستا به‌کارگیری شاخص‌های جامع تر آموزشی در الگوی رتبه بندی ضروری است.بروزسانی و تصویب رشته های جدید منوط به داشتن پیوست آمایشی-ماموریت گرایی و پیوست مهارتی باشد و رویکرد تحولی در حوزه آموزشی در زیرنظام های مهارتی کشور همچون دانشگاه فنی و حرفه ای و علمی و کاربردی نیز مدنظر قرار گیرد.با توجه به نگرانی ها و چالشهای موجود در کیفیت نظام آموزش علوم انسانی و کمبود متن و محتوای قابل اتکا، ساماندهی جذب استعدادهای با انگیزه و علاقه مند در علوم انسانی با تاکید بر رویکرد آمایشی و متوازن سازی کمیت دانشجویان پذیرفته شده در رشته ها و مناطق مختلف ضروری است.با توجه به اهمیت علوم و فناوری نوین و ضرورت روزآمدشدن و کاربردی شدن رشته‌ها در پیشرفت کشور، پیشنهاد میشود معاونت آموزشی وزارت علوم با همکاری دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی؛ نسبت به ایجاد رشته ها، مراکز و دانشکده های جدید با رویکرد میانرشته ای، بین رشتهای و فرارشتهای اقدام نماید. در این مهم به نقش پراهمیت علوم انسانی در ارتباط با سایر علوم توجه ویژه شود.در راستای اصلاح ساختار زیرنظام آموزش عالی غیردولتی، بازنگری مقررات و قوانین در اولویت قرار گیرد.
ضمن تشکر از صاحبنظران و متخصصانی که در تدوین محورهای بالا همکاری نمودند. امیدوار است با همت مضاعف و تلاش مجاهدانه ی دانشگاهیان در عرصه های سیاستگذاری و اجراء شاهد نقش آفرینی موثر دانشگاه ها در تحقق تمدن نوین اسلامی به عنوان آرمان بزرگ انقلاب باشیم.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
