رییس دانشگاه علم و فرهنگ با تأکید بر ضرورت جدی گرفتن بحث بازگشت به آموزش حضوری گفت: آموزش مجازی به شکل ۱۰۰ درصدی، آسیب‌های خاص خود را دارد و عوارض و آسیب‌های جدی به نظام آموزشی هم در مدارس و هم در دانشگاه‌ها وارد کرده است. این آفتی است که ممکن است در سال‌های آینده، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را دچار مشکل نماید.
دکتر سید سعید هاشمی، رییس دانشگاه علم و فرهنگ (وابسته به جهاد دانشگاهی) همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور ضمن تشریح فعالیت‌های این دانشگاه از زمان آغاز همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ در کشور گفت: همزمان با شیوع این بیماری در اسفند ۱۳۹۸، دانشگاه علم و فرهنگ نیز مانند اغلب دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور با مشکلاتی در زمینه برگزاری مجازی کلاس‌ها روبرو بود که به مرور زمان این مشکلات برطرف شدند. در اوایل سال ۱۳۹۹ و با توسعه زیرساخت‌ها، موفق شدیم آموزش مجازی را به خوبی دنبال کنیم و اکنون پس از گذشت ۳ ترم، تجربه کافی در این زمینه کسب کرده‌ایم و اساتید و دانشجویان نیز با این مسیر به خوبی آشنا شده‌اند. از آن جا که برگزاری منظم کلاس‌ها و همچنین کیفیت ارائه دروس اهمیت زیادی دارد در این ۳ ترم همواره تلاش کردیم سناریوهای مختلفی شامل آموزش حضوری، مجازی و ترکیبی از حضوری- مجازی را مدنظر داشته‌ایم.
دکتر هاشمی تأکید کرد: یکی از مشکلاتی که دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور با آن دست به گریبان هستند، عدم ثبات در تصمیم‌گیری‌هایی است که به دلایل مختلف، عملاً امکان‌پذیر نیستند. خوشبین بودیم که بتوانیم از مهرماه ۱۴۰۰ کلاس‌ها را به شکل حضوری برگزار کنیم، اما جهش‌یافتگی ویروس کرونا و شیوع سویه دلتا، تمامی معادلات را به هم زد و دوره شیوع این سویه نیز طولانی شده است و تا این دوره را طی نکنیم، بازگشایی تمامی مقاطع کشور به صلاح نخواهد بود.
برنامه‌ریزی برای برگزاری ترکیبی کلاس‌ها (حضوری- مجازی)
رییس دانشگاه علم و فرهنگ خاطرنشان کرد: برای سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نیز سناریوهای مختلفی را طراحی و پیش‌بینی کرده‌ایم و امیدواریم بتوانیم کلاس‌ها را به شکل ترکیب حضوری- مجازی برگزار کنیم. امیدواریم بتوانیم ۲ تا ۳ جلسه در مقطع کارشناسی و ۵ تا ۶ جلسه در کارشناسی ارشد را به شکل حضوری برگزار کنیم. در مقطع دکترا نیز به دلیل تعداد کم دانشجویان، پیش‌بینی می‌کنیم که بتوانیم کلاس‌ها را به شکل حضوری برگزار کنیم.
وی افزود: در خصوص دانشجویان تحصیلات تکمیلی و بحث‌های پایان‌نامه و رساله، به‌ویژه در رشته‌های فنی و علوم پایه که نیاز به استفاده از آزمایشگاه و کارگاه دارند، تلاش می‌کنیم تحت شرایط خاص و با رعایت حداکثری پروتکل‌های بهداشتی، زمینه حضور دانشجویان را فراهم کنیم. درحال حاضر در زمینه برگزاری مجازی کلاس‌ها، در آمادگی کامل قرار داریم. تمامی کلاس‌ها برای آموزش ترکیبی حضوری- مجازی مجهز شده‌اند و اقدامات لازم از جمله رعایت فاصله‌گذاری و تهویه مناسب در محیط کلاس‌ها را برای حفظ سلامت اساتید و دانشجویان و رفع نگرانی خانواده‌ها انجام داده‌ایم.
دکتر هاشمی تصریح کرد: البته این موارد بستگی به شرایط کشور دارد و در این زمینه تابع تصمیم‌گیری ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت عتف هستیم. امیدواریم با مجموعه تلاش‌هایی که در مجموعه ستاد ملی مقابله با کرونا کشور، وزارت بهداشت و وزارت عتف صورت می‌گیرد، در کنار سرعت گرفتن واکسیناسیون در کشور و رعایت حداکثری پروتکل‌های بهداشتی، به شرایط با ثبات و مطلوبی در کشور دست پیدا کنیم.
ضرورت جدی گرفتن بحث بازگشت به آموزش حضوری
رییس دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به سرعت گرفتن بحث واکسیناسیون دانشجویان گفت: بازگشایی کامل دانشگاه‌ها در شرایط واکسیناسیون سراسری، قطعاً مورد استقبال همه قرار می‌گیرد و دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی برای این موضوع آماده هستند، زیرا اساس فعالیت دانشگاه‌ها بر مبنای حضور دانشجویان در فضای آموزشی دانشگاه‌ها است. بحث ضرورت بازگشت با آموزش حضوری را باید جدی بگیریم. عدم حضور فیزیکی دانشجویان در کلاس‌های درس و عدم جبران افت تحصیلی در این ۳ ترم، می‌تواند در آینده مشکل‌ساز باشد.
استمرار آموزش مجازی، آفتی در حوزه آموزش عالی طی سال‌های آینده
دکتر هاشمی افزود: معتقدم آموزش مجازی به شکل ۱۰۰ درصدی، آسیب‌های خاص خود را دارد. آموزش مجازی عوارض و آسیب‌های جدی به نظام آموزشی هم در مدارس و هم در دانشگاه‌ها وارد کرده است. در آموزش مجازی کلاس‌ها عمدتاً یک‌طرفه هستند و عملاً پرسش و پاسخ چندانی بین دانشجویان و اساتید صورت نمی‌گیرد. در عین حال، از ابزار آموزشی نیز به درستی استفاده نمی‌شود و بخش مهارتی، آزمایشگاهی و کارگاهی نیز به شکل مجازی برگزار می‌شود؛ به این شکل، یادگیری کاهش پیدا می‌کند و این آفتی است که ممکن است در سال‌های آینده، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را دچار مشکل نماید. در آموزش مجازی، یادگیری به صورت کامل و جامع حاصل نمی‌شود و با توجه به شرایط حاکم بر جهان باید ترکیبی از آموزش حضوری- مجازی را دنبال کنیم.
دانشگاه بدون حضور دانشجویان روح ندارد
وی تأکید کرد: برخی دانشجویان از جمله دانشجویان ورودی ۹۹، محیط دانشگاه و حضور در کلاس‌های درس را تجربه نکرده‌اند؛ یعنی هم به لحاظ علمی و هم به لحاظ تعاملات اجتماعی، تجربه‌ای از حضور در این محیط دانشگاه نداشته‌اند که می‌تواند در آینده مشکل‌ساز باشد. در عین حال، شور، نشاط و روح حاکم بر فضای آموزش عالی منوط به حضور دانشجویان در محیط دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. تمام فضاهای آموزشی دانشگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها، همگی برای استفاده دانشجویان فراهم شده‌اند و باید شاهد بازگشت و حضور مجدد دانشجویان در محیط دانشگاه‌ها باشیم.
روند واکسیناسیون دانشجویان باید سرعت بگیرد
رییس دانشگاه علم و فرهنگ ضمن اشاره به سرعت گرفتن روند واکسیناسیون دانشجویان گفت: گله‌مندی در بحث واکسیناسیون دانشجویان داریم و قرار بود این کار خیلی زودتر و با شتاب بیشتری، قبل از شروع سال تحصیلی جدید آغاز شود. نسبت جمعیت دانشجویی به جمعیت کل کشور کم است و حدود ۳.۵ میلیون دانشجو در کشور داریم. معتقدم در یک پروسه زمانی کمتر از یک ماه، می‌توانیم کل دانشجویان کشور را واکسینه کنیم. امیدواریم بحث واکسیناسیون دانشجویان با سرعت بیشتری انجام شود تا فرصت نیمسال اول را از دست ندهیم. در مجموعه دانشگاه علم و فرهنگ، همه اساتید و پرسنل دانشگاه واکسینه شده‌اند؛ البته گروهی از اساتید حق‌التدریس با ما درحال همکاری هستند که تلاش می‌کنیم بحث واکسیناسیون این اساتید نیز به سرعت انجام شود. آمار واکسیناسیون دانشجویان را نیز از طریق فرآیند انتخاب واحد بررسی می‌کنیم و معاونت دانشجویی پیگیر این قضیه است.
نقش رسانه‌ها در بحث فرهنگ‌سازی
دکتر هاشمی تصریح کرد: رعایت تمامی پروتکل‌های بهداشتی که در جهان اثبات شده‌اند، از جمله استفاده مداوم از ماسک در فضاهای عمومی، رعایت فاصله اجتماعی، تهویه مناسب، بسیار حائز اهمیت هستند. بحث فرهنگ‌سازی در زمینه ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی که ضامن سلامت همه مردم است، بسیار حائز اهمیت بوده و رسانه‌ها، نقش اصلی در این فرهنگ‌سازی را برعهده دارند. باید پذیرفت که کرونا به بخشی از زندگی ما تبدیل شده است. در عین رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی، نباید ترس زیاد همراه با وسواس در جامعه و بین مردم غالب شود.
وی تأکید کرد: با انجام واکسیناسیون حداکثری و رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی، زندگی باید جریان داشته باشد. نمی‌توان جریان زندگی را مدام تعطیل کرد، زیرا معیشت مردم و اقتصاد کشور در گرو فعالیت و حضور افراد در اجتماع است. ذات انسان اجتماعی است و نباید از حضور در اجتماع فراری باشیم؛ بنابراین در کنار واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، باید سازگاری خود را با این بیماری افزایش دهیم.
لزوم ارائه تعریف صحیح از دورکاری
رییس دانشگاه علم و فرهنگ به بحث دورکاری اشاره کرد و گفت: نیازمند فرهنگ‌سازی در زمینه دورکاری هستیم. این نگرانی وجود دارد که طی ۲۰ ماه گذشته و تمدید بحث دورکاری، به‌نوعی تنبلی و فرار از کار در سیستم‌های اداری رخنه کرده باشد که بازسازی مجدد آن بسیار مشکل‌ساز خواهد بود. برای دورکاری، براساس هر شغل باید تعریف مشخصی ارائه و در این زمینه، فرهنگ‌سازی شود. در عین حال ضروری است که در یک پژوهش، میزان بهره‌وری و کارآیی مشاغل در زمان دورکاری، مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد.
ضرورت تسریع صدور ویزاهای تحصیلی دانشجویان خارجی در صورت آموزش حضوری
رییس دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به مشکلات جذب دانشجو در عرصه بین‌الملل به دلیل تحریم‌ها و کرونا تأکید کرد: تلاش دانشگاه‌ها نباید در بخش بین‌الملل نادیده گرفته شود که در این شرایط سخت، از کشورهای مختلف دانشجو جذب کرده‌اند و درصورت ارائه آموزش‌های حضوری حتماً باید صدور ویزاهای تحصیلی تسریع شده و مقدمات حضور دانشجویان خارجی نیز همراه بارعایت پروتکل‌های بهداشتی، واکسیناسیون و… فراهم گردد.
